Coraz więcej osób słyszy nocą tupanie na poddaszu i zastanawia się, co wolno zrobić z kuną. To nie tylko kłopot z hałasem, ale też z prawem i bezpieczeństwem. W 2025 roku przepisy nadal kładą nacisk na humanitarne postępowanie i zgodę właściwych organów, zwłaszcza w budynkach. Z tego tekstu dowiesz się, kiedy potrzebne jest zezwolenie, jakie metody są legalne oraz jak ograniczyć ryzyko szkód w dachu.
Jak prawo reguluje ochronę gatunków związanych z kunami?
Kuny są zwierzętami łownymi, a ich chwytanie i zabijanie reguluje prawo łowieckie i przepisy o ochronie zwierząt.
W Polsce występują głównie kuna domowa i kuna leśna. Obie podlegają przepisom łowieckim, które określają, kto i gdzie może prowadzić odstrzał lub odłów. W miastach i na terenach zabudowanych polowanie jest co do zasady zakazane. Dodatkowo obowiązuje ustawa o ochronie zwierząt, która wymaga humanitarnego traktowania i zakazuje zadawania cierpienia. W budynkach ingerencje w okresie wychowu młodych mogą wymagać szczególnej zgody właściwego organu ochrony przyrody.
Kiedy potrzebne jest pozwolenie na odłów kun?
Zezwolenie jest potrzebne w większości sytuacji, gdy planujesz odłów lub przesiedlenie kuny z budynku.
W praktyce dotyczy to zwłaszcza prywatnych domów, wspólnot i spółdzielni. Pozwolenie może wydawać właściwy organ, na przykład regionalna dyrekcja ochrony środowiska lub wójt, burmistrz czy prezydent miasta. Wniosek składa właściciel lub zarządca. Zgoda jest kluczowa, gdy istnieje ryzyko naruszenia dobrostanu zwierząt, w okresie rozrodu lub gdy działania wykraczają poza zwykłe zabezpieczenia budynku. Bez uprawnień łowieckich nie wolno samodzielnie odławiać zwierząt łownych.
Jakie metody odłowu są legalne i humanitarne?
Dopuszczalne są metody, które nie zadają cierpienia, a ich użycie jest nadzorowane i zgodne z prawem.
W praktyce stosuje się żywołowne klatki i częste kontrole pułapek przez uprawnione osoby. Skuteczne i legalne są też metody wykluczenia, czyli wypuszczenie zwierzęcia na zewnątrz i trwałe uszczelnienie wlotów, po upewnieniu się, że w środku nie ma młodych. Niedozwolone jest trucie, zastawianie wnyków, pułapek powodujących obrażenia, topienie czy używanie broni w terenie zabudowanym. Humanitarne postępowanie obejmuje także sprzątanie i dezynfekcję skażonej izolacji oraz przywrócenie szczelności dachu, aby zwierzę nie wracało.
Czy można stosować pułapki bez zezwolenia?
Co do zasady nie, pułapki żywołowne na zwierzęta łowne wymagają uprawnień i stosownych zgód.
Samodzielne zastawienie klatki na kunę bez uprawnień i zgody może naruszać prawo. Dozwolone bez zezwoleń są działania nieinwazyjne, takie jak tymczasowe odstraszanie dźwiękiem i światłem w godzinach aktywności, ograniczenie dostępu do pokarmu oraz przegląd i planowanie uszczelnień. Trwałe zabezpieczenia otworów wykonuje się po weryfikacji, że zwierzę opuściło poddasze. Gdy konieczny jest odłów, sprawę powinna prowadzić uprawniona osoba lub podmiot, z zachowaniem dobrostanu zwierząt.
Jakie kary przewiduje prawo za nielegalne chwytanie kun?
Grożą sankcje administracyjne i karne, w tym grzywny, przepadek narzędzi oraz odpowiedzialność za znęcanie się nad zwierzętami.
Naruszenie prawa łowieckiego lub zadawanie cierpienia dzikim ssakom może skutkować postępowaniem karnym. Odpowiedzialność może dotyczyć także osób zlecających nielegalne działania. Dodatkowo można odpowiadać za szkody w środowisku i koszty interwencji służb. Unikanie ryzyka oznacza działanie wyłącznie w oparciu o zgody i metody humanitarne.
Jak zgłosić problem z kunami odpowiednim służbom?
Najpierw zgłoś sprawę do właściwych służb lokalnych lub podmiotów uprawnionych.
W praktyce pomoc uzyskasz w urzędzie gminy lub miasta, straży gminnej, ewentualnie w regionalnej dyrekcji ochrony środowiska. Poza miastem pomocne bywa koło łowieckie, jeśli działanie ma charakter łowiecki i jest możliwe poza terenem zabudowanym. W budynkach mieszkalnych częstym rozwiązaniem jest wizyta specjalistów od diagnostyki i zabezpieczeń dachu. Taka inspekcja pozwala ocenić skalę szkód, zaplanować legalne działania i przygotować dokumentację do ewentualnego wniosku.
Jakie obowiązki ma właściciel budynku wobec kun?
Właściciel powinien działać zgodnie z prawem, dbać o dobrostan zwierząt i utrzymywać budynek w stanie ograniczającym dostęp.
Oznacza to kontrolę poddasza, sprawdzanie okapów, kalenicy, kominów i przejść instalacyjnych, a także unikanie zamknięcia zwierzęcia wewnątrz podczas uszczelniania. W okresie rozrodu konieczna jest szczególna ostrożność. Po opuszczeniu przez kunę przestrzeni zalecane jest usunięcie zanieczyszczonej izolacji, osuszenie i dezynfekcja oraz przywrócenie ciągłości paroizolacji i wiatroizolacji. Naprawy warto udokumentować zdjęciami i raportem, co pomaga przy polisach mieszkaniowych.
Co możesz zrobić dziś, by ograniczyć problemy z kunami?
Postaw na diagnostykę, wykluczenie dróg wejścia i trwałe zabezpieczenia zgodne z prawem.
W pierwszej kolejności ustal kierunki przemieszczania się zwierzęcia i pory aktywności. Ogranicz dostęp do pokarmu na zewnątrz. Zaplanuj inspekcję dachu i poddasza oraz sprawdzenie okapów, kominów, lukarn i wlotów wentylacyjnych. W razie skażenia materiału izolacyjnego rozważ bezpieczne usunięcie i odbudowę ocieplenia, na przykład wełną lub celulozą, aby zlikwidować mostki termiczne i zapachy, które wabią zwierzę. Trwałe, mechaniczne bariery wejścia, takie jak siatki i listwy uszczelniające, zmniejszają ryzyko powrotu. W praktyce najlepiej łączyć legalne metody wykluczenia z naprawą uszkodzeń i profilaktyką.
Jeśli kuna naruszyła dach, przydatne są usługi kompleksowe. Należą do nich wywiad i oględziny poddasza, dokumentacja zdjęciowa, pomiary wilgotności i raport z planem napraw. W dalszym kroku wykonuje się usunięcie zanieczyszczonej izolacji, przywrócenie ciągłości warstw, uzupełnienie ocieplenia oraz uszczelnienia pokrycia. Na końcu montuje się bariery mechaniczne i przekazuje zalecenia profilaktyczne. Tak działa Celuterm Sp. z o.o., oferując diagnostykę, odbudowę izolacji, uszczelnienia, oczyszczanie i dezynfekcję, a także wsparcie dokumentacyjne do ubezpieczenia.
Świadome i legalne działanie pozwala uniknąć kar oraz kolejnych szkód w dachu. Warto połączyć humanitarne metody wykluczenia z rzetelnymi naprawami i zabezpieczeniami. Dzięki temu odzyskasz ciszę na poddaszu i stabilną temperaturę, a ryzyko powrotu kuny wyraźnie spadnie.
Umów inspekcję dachu i zaplanuj legalne zabezpieczenia, aby trwale i bezpiecznie rozwiązać problem kun.
Redakcja CELUTERM
Autorem bloga jest zespół specjalistów Celuterm Sp. z o.o. – firmy z wieloletnim doświadczeniem w naprawie dachów po kunach oraz kompleksowej renowacji konstrukcji dachowych. Nasz zespół tworzą fachowcy, którzy od lat pomagają właścicielom domów skutecznie pozbyć się szkód wyrządzonych przez kuny i inne zwierzęta. Dzięki setkom zrealizowanych projektów doskonale znamy specyfikę różnych pokryć dachowych i potrafimy dobrać najskuteczniejsze metody naprawy oraz zabezpieczenia. W codziennej pracy łączymy rzetelność, wiedzę techniczną i nowoczesne rozwiązania, aby zapewnić naszym klientom trwały efekt i pełne poczucie bezpieczeństwa. Dzielimy się naszym doświadczeniem na blogu, by pomóc innym lepiej chronić swoje dachy przed zniszczeniami.
